Η ΚΟΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ
Η ΜΕΓΑΛΗ ΘΕΟΜΗΤΟΡΙΚΗ ΕΟΡΤΗ
του Κωνσταντίνου Χασόγια, Θεολόγου του Ε.Κ.Π.Α/ Μ.Α. Θεολογίας
Μία μεγάλη θεομητορική εορτή που τιμάται με ιδιαίτερη ευλάβεια από τους Χριστιανούς είναι η Κοίμηση της Υπεραγίας Θεοτόκου. Η Παναγία ως μητέρα του Υιού και Λόγου του Θεού, είναι επικεφαλής στη χορεία των αγίων που τιμά η Εκκλησία. Έγινε η κλίμακα που έδωσε τον εαυτό της για να κατέλθει ο Θεός στη γη και ταυτοχρόνως υπήρξε η κλίμακα για να ανέλθει ο πεπτωκότας άνθρωπος στον Ουρανό.
Η Θεοτόκος γεννήθηκε από ευσεβείς γονείς, τον Ιωακείμ και την Άννα, στην Ιερουσαλήμ. Οι πιστοί γονείς της για να ευχαριστήσουν τον Θεό που απέκτησαν τέκνο με θαυμαστό τρόπο, αφιέρωσαν την Μαρία σε ηλικία τριών ετών στον Ναό των Ιεροσολύμων, όπου έζησε για δώδεκα έτη.
Στην εφηβική της ηλικία ο αρχιερέας Ζαχαρίας επέλεξε τον ευσεβή Ισραηλίτη Ιωσήφ, ο οποίος ήταν χήρος και την αρραβώνιασε μαζί του (Λκ. 2, 1-7). Εν συνεχεία, κατά την περίοδο της μνηστείας της συνέβη το μυστήριο της θείας Οικονομίας, όπου η Μαρία υπάκουσε στο θέλημα του Θεού και δέχθηκε με τη χάρη του Αγίου Πνεύματος να γίνει η μητέρα του Θεού. Μετά από εννέα μήνες με η Παρθένος Μαρία γέννησε τον «Υιό του Θεού» (Λκ, 1,26-38). Η Παναγία βίωσε το θαύμα του Ιησού στον Γάμο της Κανά (Ιωαν. 2,1-11), τον Γολγοθά, τη Σταύρωση, την Ανάληψη και την Πεντηκοστή. Ο Ευαγγελιστής Ιωάννης έχοντας την εντολή του Ιησού θα φρόντιζε την Παναγία σαν δική του μητέρα (Ιωάν. 19,26).
Η Μαρία έφθασε σε ηλικία εξήντα ετών ζώντας μαζί με τον Απόστολο Ιωάννη, όταν ο Χριστός αποφάσισε να την πάρει κοντά Του και να τελειώσει την επίγεια ζωή της. Σύμφωνα με τη διήγηση του Αρχιεπισκόπου Ιωάννη Α΄ Θεσσαλονίκης με το έργο του «Κοίμησις της Δεσποίνης ημών Θεοτόκου και αειπαρθένου Μαρίας» (7ος αιώνας, 610-625), στην Παναγία στάλθηκε άγγελος Κυρίου και της μετέφερε το θεϊκό μήνυμα ότι σε τρεις μέρες θα πεθάνει και «θα λάβει το βραβείο, το οποίο έδωσε ο Θεός». Προσέθεσε ότι ο Θεός θα απέστελλε τους αποστόλους για να την κηδεύσουν και να «θεωρήσουν τη δόξα της». Στο άκουσμα αυτής της είδησης η Θεοτόκος χάρηκε και ανέβηκε στο όρος των Ελαιών για να προσευχηθεί. Ακολούθως η Παναγία ειδοποίησε συγγενείς και γνωστούς για την επικείμενη Κοίμησή της. Ζήτησε να παραμείνουν κοντά της για τις δύο επόμενες νύχτες και ο καθένας να κρατά ένα λυχνάρι ώστε να τους ευλογήσει προ της Κοιμήσεώς της. Πρώτος από όλους έφθασε κοντά της ο Ιωάννης και εν συνεχεία με θαυμαστό τρόπο έφθασαν όλοι οι Απόστολοι από τα πέρατα της γης. Η Θεοτόκος ανάγγειλε στον Ιωάννη τα περί της Κοιμήσεώς της και τον παρακάλεσε να φροντίσει για την ταφή της. Ο Ιωάννης ταράχθηκε και ευχήθηκε να απέθνησκε αυτός και όχι η Μαρία, αλλά η Θεοτόκος τον παρηγόρησε. Επιπρόσθετα, ο Ιωάννης Θεσσαλονίκης αναφέρει ότι η είσοδος των Αποστόλων στην οικία της Παναγίας ήταν εντυπωσιακή, καθώς τότε έγινε μια μεγάλη βροντή και εμφανίσθηκαν οι ένδεκα Απόστολοι με πρώτο τον Πέτρο και έπειτα τον Παύλο. Ο αγαπημένος μαθητής του Χριστού, ενημέρωσε τους Αποστόλους ότι ο Θεός τους έφερε κοντά στην Θεοτόκο προκειμένου να είναι δίπλα στην επερχόμενη Κοίμησή της.
Την τρίτη ημέρα η Θεοτόκος εξήλθε της οικίας της δοξολόγησε τον Θεό και μετά κατακλίθηκε, ενώ οι Απόστολοι βρισκόταν γύρω από το κρεβάτι της. Έπειτα ακούσθηκε μεγάλη βροντή από τον ουρανό και εμφανίσθηκε ο Χριστός. Η Θεοτόκος τον ευλόγησε και τον παρεκάλεσε να πάρει ο ίδιος την ψυχή της και όχι οι άγγελοι. Ο Ιησούς παρέλαβε την ψυχή της Παναγίας, η οποία στις ιερές εικόνες απεικονίζεται σαν ένα φασκιωμένο μωρό.
Οι Απόστολοι αφού έψαλαν και προσευχήθηκαν για την Κοίμηση της Μητέρας του Θεού, τοποθέτησαν το σώμα της σε μνήμα στη Γεθσημανή. Η ιερά παράδοση αναφέρει ότι στην ταφή της Θεοτόκου έλειπε ο απόστολος Θωμάς. Αφού είχαν περάσει τρεις μέρες από τον ενταφιασμό της, έφθασε ο Θωμάς ο οποίος λυπήθηκε που δεν ήταν παρών στην κοίμησή της. Τότε παρεκάλεσε τους άλλους Αποστόλους να πάνε στον τάφο της, να τραβήξουν τον λίθο που έφραζε το μνήμα της Θεοτόκου, για να προσκυνήσει κι αυτός το σώμα της και να την αποχαιρετίσει.
Οι Απόστολοι άνοιξαν το μνήμα και διαπίστωσαν ότι έλειπε το σώμα Της και υπήρχε μόνο το σάβανό Της. Κατάλαβαν ότι η Θεοτόκος αναστήθηκε από τον Κύριο Ιησού Χριστό και μετέστη στους ουρανούς, «μετέστης πρὸς τὴν ζωήν», όπως αναφέρει ο ιερός υμνογράφος στο απολυτίκιο της.
Η Κοίμηση της Παναγίας είναι μία «χαρμολύπη», το «χαροποιὸν πένθος», γνώρισμα των πιστών που ζουν και αναμένουν την Ανάσταση. Η Παναγία αναδείχθηκε σε μεγάλη στοργική μητέρα όλων των ανθρώπων. Είναι η ελπίδα όλων των πιστών καθώς την αναζητούν σε κάθε ανάγκη, είναι η «Πάντων θλιβομένων η χαρά». Επίσης, τα καθημερινά θαύματά της έχουν θεραπεύσει, τονώσει και αλλάξει τη ζωή των χριστιανών που τα βίωσαν. Η ίδια με αγάπη μεσιτεύει στον Υιό της, Ιησού Χριστό για να μας προστατεύει από κάθε κίνδυνο και να αξιώσει να εισέλθουμε στην επουράνια Βασιλεία Του.
Τέλος, αξίζει να υπογραμμιστεί ότι η επισημοποίηση της εορτής της Κοιμήσεως της Θεοτόκου καθιερώθηκε να εορτάζεται στις 15 Αυγούστου με διάταγμα του αυτοκράτορα Μαυρικίου (582-602).
Ἀπολυτίκιον Ἦχος α’.
Ἐν τῇ Γεννήσει τὴν παρθενίαν ἐφύλαξας, ἐν τῇ Κοιμήσει τὸν κόσμον οὐ κατέλιπες Θεοτόκε· μετέστης πρὸς τὴν ζωήν, μήτηρ ὑπάρχουσα τῆς ζωῆς, καὶ ταῖς πρεσβείαις ταῖς σαῖς λυτρουμένη, ἐκ θανάτου τὰς ψυχὰς ἡμῶν.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
- Γεώργιος Φίλιας, Οι Θεομητορικές Εορτές στη λατρεία της Εκκλησίας, εκδ. Γρηγόρη, Αθήνα, 2008.
- Γεώργιος Πατρώνος, Η Ιστορική πορεία του Ιησού, εκδ. Δόμος, 1989.
- Επισκόπου Σωτηρίου Τράμπα, Αναζητώντας την Αλήθεια, εκδ. Αποστολική Διακονία, Αθήνα, 2022.
- Η ΚΑΙΝΗ ΔΙΑΘΗΚΗ.